NHIỄM TRÙNG HUYẾT (SEPSIS) Ở TRẺ EM

II. Các căn nguyên gây nhiễm trùng huyết thường gặp
Căn nguyên gây nhiễm trùng huyết bao gồm virus, vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng. Các căn nguyên ở trẻ em phụ thuộc vào lứa tuổi, bệnh nền, vùng địa lý bao gồm:
- Các căn nguyên vi khuẩn ở trẻ khoẻ mạnh: Haemophilus influenzae type B (Hib); Streptococcus pneumoniae (Phế cầu); Neisseria meningitidis (Não mô cầu); Staphylococcus aureus (Tụ cầu); Streptococcus pyogenes (Liên cầu).
- Với trẻ suy giảm miễn dịch, nằm viện kéo dài, bên cạnh các căn nguyên đã đề cập ở trên thì còn có thể gặp: Các nhóm vi khuẩn gram (-) đường ruột, các vi khuẩn gram (-) như Pseudomonas, Acinetobacter và Burkholderia species; Staphylococcus aureus kháng Methicillin.
- Ngoài ra, các loại virus như Cúm, Adenovirus, Coronavirus cũng là nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng huyết ở trẻ nhỏ và trẻ suy giảm miễn dịch. III. Các dấu hiệu lâm sàng thường gặp
- Nhiễm trùng huyết là một cấp cứu y tế. Nó có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau vào những thời điểm khác nhau. Các dấu hiệu và triệu chứng thường gặp ở trẻ em bao gồm: 
+ Mệt mỏi, kiệt sức
+ Thay đổi ý thức: lú lẫn, li bì khó đánh thức, hôn mê
+ Sốt hoặc hạ nhiệt độ
+ Thở nhanh, khó thở, cảm giác ớn lạnh
+ Nhịp tim nhanh, mạch yếu hoặc huyết áp thấp
+ Da tái nhợt, ẩm ướt và vã mồ hôi hoặc nổi vân tím
+ Tiểu ít
+ Ở trẻ dưới 5 tuổi có thể gây: bú kém, nôn thường xuyên
- Lưu ý: Nếu nghi ngờ hoặc đã xác định trẻ có tình trạng nhiễm trùng và xuất hiện một trong những triệu chứng trên thì cần nhanh chóng đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất.
IV. Các yếu tố nguy cơ
Mọi trẻ em đều có thể mắc nhiễm trùng huyết, bất kể tình trạng sức khoẻ, thể trạng và điều kiện sống. Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng nguy cơ cao gồm:
- Trẻ dưới 1 tuổi
- Người bệnh đã cắt lá lách
- Người có bệnh lý mạn tính về hô hấp, tim mạch, ung thư, thần kinh cơ, ghép tuỷ
- Người bệnh suy giảm miễn dịch
- Người mới phẫu thuật
V. Các biện pháp phòng ngừa
Nhiễm trùng huyết có thể được ngăn ngừa bằng cách điều trị nhiễm trùng sớm và vệ sinh tốt tại nhà cũng như tại cơ sở chăm sóc sức khỏe. Cách tốt nhất để giảm nguy cơ nhiễm trùng huyết là tránh nhiễm trùng. Các bước bao gồm:
+ Nâng cao nhận thức của cộng đồng
+ Vệ sinh cá nhân tốt, như rửa tay và chuẩn bị thức ăn an toàn
+ Sử dụng nước sạch, không sử dụng nhà vệ sinh không hợp vệ sinh
+ Tiêm vắc xin theo khuyến cáo
+ Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh
+ Nuôi con bằng sữa mẹ cho trẻ sơ sinh.
+  Các bệnh viện và phòng khám nên tuân theo các quy tắc hiệu quả để phòng ngừa và kiểm soát nhiễm trùng. Thuốc kháng sinh nên được sử dụng hợp lý để điều trị nhiễm trùng.

Tài liệu tham khảo:
1.  https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sepsis
2. Gotts, Jeffrey E., and Michael A. Matthay. “Sepsis: pathophysiology and clinical management”. Bmj 353 (2016).
3. World Health Organization. “Global report on the epidemiology and burden of sepsis: current evidence, identifying gaps and future directions”. (2020).
4. Prescott, Hallie C., and Derek C. Angus. “Postsepsis morbidity”. Jama 319.1 (2018): 91-91.

Người viết: BS Hoàng Tiến Thành – Trưởng khoa Hồi sức tích cực