HỘI CHỨNG RUỘT NGẮN Ở TRẺ EM: Nguyên Nhân, Chẩn Đoán Và Điều Trị

1. Hội chứng ruột ngắn là gì?

Hội chứng ruột ngắn (Short Bowel Syndrome - SBS) là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, đặc trưng bởi sự kém hấp thu các chất dinh dưỡng do cắt bỏ một phần lớn ruột non. Đây là một thách thức lớn trong việc chăm sóc và điều trị cho trẻ em, đặc biệt là những trẻ phải trải qua phẫu thuật cắt ruột non do các bệnh lý bẩm sinh hoặc mắc phải.
 

Hội chứng ruột ngắn có thể xuất phát từ hai nhóm nguyên nhân chính:

* Bẩm sinh: Hiếm gặp, thường liên quan đến các khiếm khuyết thành bụng bẩm sinh.

* Mắc phải:

Trẻ nhỏ: Thường xảy ra sau phẫu thuật cắt ruột do các bệnh lý như viêm ruột hoại tử, xoắn ruột, tắc ruột, teo ruột, hoặc bệnh Hirschsprung.

Trẻ lớn: Thường liên quan đến các phẫu thuật do lồng ruột, bệnh Crohn, tổn thương ruột do chấn thương, thiểu dưỡng, hoặc hậu quả của điều trị ung thư.

Chẩn đoán hội chứng ruột ngắn dựa trên cả lâm sàng và cận lâm sàng:

* Lâm sàng: Các triệu chứng thường gặp bao gồm rối loạn hấp thu nước, điện giải, và các chất dinh dưỡng. Mức độ nặng của triệu chứng phụ thuộc vào vị trí và số lượng ruột non bị cắt.

* Cận lâm sàng: Các xét nghiệm thường được thực hiện để đánh giá tình trạng rối loạn điện giải, thiếu hụt dinh dưỡng, và các biến chứng khác như nhiễm trùng hoặc ứ mật.

Nguyên tắc điều trị chính của hội chứng ruột ngắn là giảm bài tiết ruột, làm chậm lưu thông ruột, và phòng ngừa thiếu hụt dinh dưỡng. Điều trị cụ thể bao gồm:

* Nuôi dưỡng tĩnh mạch: Trong giai đoạn cấp, trẻ cần được hỗ trợ dinh dưỡng ngoài ruột để đảm bảo cân bằng dịch và điện giải.

* Nuôi dưỡng đường ruột: Khi tình trạng tắc ruột được giải quyết, trẻ sẽ được chuyển dần sang nuôi dưỡng đường ruột. Sữa mẹ là lựa chọn tốt nhất, tiếp theo là các loại sữa công thức thuỷ phân toàn phần hoặc sữa công thức amino acid.

* Điều trị hỗ trợ: Các yếu tố tăng trưởng như Glutamine, GLP-2, và hormon tăng trưởng (GH) có thể được sử dụng để hỗ trợ phục hồi chức năng ruột. Ngoài ra, các loại thuốc như Loperamide, Codein, và Octreotide có thể được dùng để làm chậm nhu động ruột và giảm tiết dịch.

* Tiến triển: Phần lớn trẻ có tiên lượng tốt và có thể đạt được sự thích nghi hoàn toàn của ruột sau 24-36 tháng.

* Biến chứng: Các biến chứng thường gặp bao gồm thiếu hụt dinh dưỡng, giảm khoáng hoá xương, vi khuẩn phát triển quá mức, sỏi thận, sỏi mật, và các biến chứng liên quan đến nuôi dưỡng tĩnh mạch kéo dài như nhiễm trùng, huyết khối, và suy gan.

Việc theo dõi sát sao tình trạng dinh dưỡng và sử dụng các biện pháp điều trị hiệu quả là chìa khóa để giúp trẻ thích nghi với tình trạng ruột ngắn. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời các biến chứng cũng là yếu tố quan trọng trong quá trình chăm sóc bệnh nhân SBS.

Hội chứng ruột ngắn là một tình trạng phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên gia y tế và gia đình để đảm bảo trẻ được chăm sóc và điều trị tốt nhất. Với sự tiến bộ trong các phương pháp điều trị và chăm sóc, nhiều trẻ có thể đạt được sự phục hồi và phát triển bình thường.

Bệnh viện nhi Thái Bình có đầy đủ đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn, trang thiết bị y tế đầy đủ, để khám, chẩn đoán và điều trị rối loạn TICs. Để đặt lịch khám hoặc tư vấn thêm thông tin xin liên hệ hotline  1900888662 để được hỗ trợ.

Nguồn tin:

 [1]: “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh trẻ em”, Bệnh viện Nhi Trung ương, 2018.