BỆNH MÀNG TRONG Ở TRẺ ĐẺ NON: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị

1. Nguyên Nhân Gây Bệnh Màng Trong

- Thiếu surfactant do phổi chưa trưởng thành, dẫn đến xẹp phế nang, giảm khả năng trao đổi oxy.

- Nguy cơ cao ở trẻ sinh non dưới 28 tuần, cân nặng thấp (<1500g).

- Mẹ không được tiêm corticoid trước sinh để kích thích trưởng thành phổi thai nhi.

2. Dấu Hiệu Nhận Biết

Triệu chứng thường xuất hiện ngay sau sinh hoặc vài giờ đầu, bao gồm:
- Thở nhanh, thở rên (tiếng rên khi thở ra)
- Co kéo cơ hô hấp (rút lõm liên sườn, lõm hõm ức)
- Tím tái, SpO₂ giảm (dưới 90%)
- Nghe phổi thấy rì rào phế nang giảm

Chỉ số Silverman giúp đánh giá mức độ suy hô hấp:

- 4-6 điểm: Suy hô hấp vừa → Cần hỗ trợ oxy (CPAP).

- 7-10 điểm: Suy hô hấp nặng → Cần thở máy + surfactant.

3. Chẩn Đoán Bệnh Màng Trong

Ngoài lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định:

- X-quang phổi: Hình ảnh điển hình gồm lưới hạt, khí phế quản đồ, phổi trắng xóa (tùy mức độ I-IV).
- Khí máu: Giảm oxy (PaO₂ < 50 mmHg), tăng CO₂ (PaCO₂ > 60 mmHg).
- Xét nghiệm khác: CRP, công thức máu, lactate để loại trừ nhiễm trùng.

4. Điều Trị

* Surfactant Ngoại Sinh

- Chỉ định:

+ Trẻ < 27 tuần → Dùng dự phòng ngay sau sinh.

+ Trẻ suy hô hấp FiO₂ ≥ 30% (thở máy) hoặc thất bại CPAP (FiO₂ ≥ 40%).

Liều: 100-200 mg/kg, có thể lặp lại tối đa 3 lần nếu cần.

* Hỗ Trợ Hô Hấp

- CPAP (Áp lực dương liên tục): Giúp phổi không xẹp, giảm nguy cơ thở máy.

- Thở máy không xâm nhập (NIPPV): Hỗ trợ trẻ yếu nhưng chưa cần đặt nội khí quản.

- Thở máy xâm nhập khi:

+ pH < 7.2 + CO₂ tăng cao.

+ Ngừng thở kéo dài.

* Điều Trị Hỗ Trợ

- Giữ ấm (nhiệt độ da 36.5–37°C).

- Cân bằng dịch (tránh phù phổi).

- Cafein để giảm cơn ngừng thở.

5. Phòng Ngừa Bệnh Màng Trong

* Tiêm corticoid trước sinh cho mẹ có nguy cơ đẻ non (23–34 tuần):

Betamethasone (2 mũi 12 mg cách 24h).

Hoặc Dexamethasone (4 mũi 6 mg cách 12h).

6. Biến Chứng Nguy Hiểm

Nếu không điều trị kịp thời, trẻ có thể gặp:
- Tràn khí màng phổi
- Xuất huyết não
- Bệnh phổi mạn tính
- Viêm ruột hoại tử

7. Kết Luận

Bệnh màng trong là tình trạng nguy hiểm nhưng có thể điều trị tốt nếu phát hiện sớm. Surfactant kết hợp với hỗ trợ hô hấp là phương pháp hiệu quả nhất. Tiêm corticoid trước sinh giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh ở trẻ non tháng.

Bệnh viện nhi Thái Bình có đầy đủ đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn, trang thiết bị y tế đầy đủ, để khám, chẩn đoán và điều trị BỆNH MÀNG TRONG Ở TRẺ ĐẺ NON. Để đặt lịch khám hoặc tư vấn thêm thông tin xin liên hệ hotline  1900888662 để được hỗ trợ.

Nguồn tin:

 [1]: Quyết định 333/QĐ-BVN, ngày 09/7/2021 Về việc ban hành Phác đồ điều trị Bệnh viện Nhi Thái Bình năm 2021.